W dzisiejszej Polsce zbiór arrasów uznawany jest za skarb sztuki, perełkę wystaw stałych Zamku Królewskiego na Wawelu w Krakowie, a wystawienie takiej kolekcji na Litwie jest wydarzeniem historycznym dla Litwy i Polski, darem od sąsiedniego państwa z okazji 700-lecia Wilna – czytamy w komunikacie prasowym Muzeum Pałacowego.

Otwarcie ekskluzywnej wystawy przyciągnęło do Palais des Seigneurs prawie pół tysiąca koneserów sztuki, partnerów wystaw i przyjaciół muzeum. Ostatni raz arrasy Zygimanty Augusta zdobiły rezydencję wileńską za panowania dynastii Wasi, tak liczna kolekcja, bo prawie cztery tuziny tkanin historycznych, powróciła po 400 latach do stolicy Litwy.

Patronami wystawy są Prezydenci Republiki Litewskiej i Rzeczypospolitej Polskiej.

Według prezydenta Litwy Gitanasa Nausėdy „co roku 3 maja obchodzimy rocznicę pierwszej pisemnej konstytucji przyjętej w sposób parlamentarny w Europie. To zjawisko historyczne ucieleśnia wspólną historię i dziedzictwo kulturowe Litwy i Polski oraz świadczy o europejskim wymiarze rozwoju naszych krajów. Symboliczne jest, że otwarta dziś międzynarodowa wystawa odsłania jeszcze starsze i głębsze pokłady historycznych powiązań i integracji kulturalnej Litwy i Polski, a także całej Europy.

Fot. Muzeum Pałacu Panów/W Pałacu Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego otwarto międzynarodową wystawę „Arras Zygimanta Augusta w Wilnie”.

Do odrestaurowanej rezydencji wielkich książąt litewskich powraca majestat renesansu z całą jej kulturową siłą i estetycznym pięknem – najbardziej reprezentatywne obiekty kolekcji arrasów Zygimanty Augusta, uważane za zjawisko wyjątkowe w kontekście całej historii. historii kultury, stanowiącej integralną część światowego dziedzictwa artystycznego.

Pozdrowienia od Prezydenta RP Andrzeja Dudy odczytał w Izbie Lordów nowy Ambasador RP na Litwie JKW Książę Konstanty Radziwiłł. „Zygymantas Augustas był nie tylko przywódcą i politykiem, był także wyjątkowym koneserem sztuki. (…) Zamówienie złożone wówczas brukselskim mistrzom tkackim było ogromne, ponad 160 gobelinów. Tak, w XVI w. w. W latach 50. XX w. powstał zbiór arcydzieł, który dziś stanowi jeden z najpiękniejszych zabytków sztuki renesansowej” – oświadczył w przesłaniu gratulacyjnym Prezydent RP A. Duda. „Chciałbym podziękować kuratorom Zamku Królewskiego na Wawelu i Muzeum Pałacu Narodowego Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wilnie, a także zespołowi Instytutu Adama Mickiewicza za zorganizowanie tej imponującej wystawy”.

Fot. Muzeum Pałacu Panów/W Pałacu Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego otwarto międzynarodową wystawę „Arras Zygimanta Augusta w Wilnie”.

Wystawa przypomni złoty wiek Krakowa i Wilna

W Wilnie gobeliny Zygimanty Augusta eksponowane są na trzecim piętrze Muzeum Pałacu Panów, w salach odrestaurowanych historycznych wnętrz. Ogromna kolekcja tkanin z XVI w. ukazuje kulturę europejskiego renesansu, ambicje ukazywania ostatniego władcy z dynastii Giedymina-Jagiełły – króla Polski i wielkiego księcia litewskiego – przypominają o złotym wieku Krakowa i Wilna – epoce renesansu.

„W kontekście europejskim jest to prawdopodobnie najcenniejsza kolekcja pod każdym względem: artystycznym, historycznym, materialnym… Historycy sztuki porównują ją do zbiorów papieży Rzymu i królów Hiszpanii” – stwierdził dr Vydas Dolinskas. – Tak dużej kolekcji arrasów nigdy nie eksponowano poza murami Wawelu. A fakt, że został sprowadzony do Wilna, świadczy o bardzo ścisłym związku państwa polskiego z Litwą i koleżeństwach władców Zamku Królewskiego na Wawelu. Szczególne podziękowania składam dyrektorowi Zamku Wawelskiego, profesorowi i doktorowi nauk Andrzejowi Betlejowi, bo z pewnością nie każdy dyrektor odważyłby się wynieść ze swojego muzeum tak cenną i wrażliwą kolekcję tkanin.

Fot. Muzeum Pałacu Panów/W Pałacu Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego otwarto międzynarodową wystawę „Arras Zygimanta Augusta w Wilnie”.

Zdaniem dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu w Krakowie prof. Dr A. Betlejaus: „Wystawa arrasów króla Zygimanta Augusta w Pałacu Władców Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wilnie jest wydarzeniem bez precedensu. Kolekcja arrasów jest perełką w koronie kolekcji Rezydencji Wawelskiej. Jest to jedna z najcenniejszych kolekcji, której znaczenie nie ogranicza się jedynie do aspektu artystycznego, nie trzeba w tym miejscu podkreślać, jaką wagę przywiązujemy do tego zbioru, na ile jest on ściśle powiązany z historią miasta. arrasy Zygimana Augusta stanowią część skarbca Królestwa Polskiego, dekorację uroczystych uroczystości państwowych, są niemal tak samo ważne jak elementy insygniów. Arrasy cenione są przez znawców na całym świecie i zaliczane do najlepszych XVI w. dzieł tego gatunku powstałych w Brukseli.

Mamy nadzieję, że ta wyjątkowa prezentacja przybliży wszystkim wizję czasów dobrobytu i potęgi państwa polskiego i litewskiego, wzmocnioną działalnością kulturalną i dalekowzroczną polityką ostatniego władcy Jagiełły. Kolekcja gobelinów jest świadectwem naszej wspólnej historii, ale w tych trudnych czasach jest także widocznym znakiem jedności i wspólnych dążeń. »

Fot. Muzeum Pałacu Panów/W Pałacu Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego otwarto międzynarodową wystawę „Arras Zygimanta Augusta w Wilnie”.

Ekspozycja arrasów Zygimanty Augusta jest wyłączną uwagą instytucji obu krajów

Głównymi sponsorami i partnerami wystawy są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie, Kancelaria Rządu Republiki Litewskiej, a także Instytut Polski w Wilnie i Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie. Ambasada RP na Litwie.

Dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie Barbara Schabowska przemawiając podczas otwarcia wystawy w Wilnie powiedziała, że ​​„herby obu państw na gobelinach są dowodem naszej unii i naszej wspólnoty, która istniała w Europie w latach ten czas. przez około 400 lat i świadczyły o nowoczesności i potędze Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Na wystawie wileńskiej arrasy prezentowane są jako skarb cywilizacji, jako świadectwo naszej jedności. Prezentowane są tu tkaniny ze wszystkich serii kolekcji Zygimanty Augusta, władcy Polski i Litwy. Jeszcze nigdy na taką skalę arrasy nie były eksponowane poza Zamkiem Królewskim na Wawelu. To podkreśla wyjątkowość tej wystawy. Mam nadzieję, że będzie to podróż w świat renesansu – świat piękna, kultury i rozwoju duchowego. Tak bardzo różni się od tego, co mamy dzisiaj, i dlatego jest tak fascynujący i pociągający.

Burzliwa historia gobelinów

Zygimantas August, władca Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku. zamówił kilka serii gobelinów utkanych przez najsłynniejszych mistrzów tamtych czasów w Brukseli, stolicy hiszpańskiej Holandii. W ciągu dziesięciu lat Zygymantas Augustas zgromadził kolekcję 160 tkanin artystycznych.

W tamtym czasie gobeliny nazywano „ruchomymi freskami nordyckimi”, które wywoływały wrażenie majestatu i luksusu w zamkach, pałacach i katedrach oraz gloryfikowały ich właścicieli. Tkaniny te cenione są nie tylko jako dzieła sztuki, ale także jako personifikacje wielkości władcy, opowiadacze pouczających historii biblijnych, przewodniki po wiedzy o faunie i florze, wątki, w których kryje się wiele znaczeń symbolicznych.

Drogie tkaniny składowano w skarbcu Królestwa Polskiego. Po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej w 1795 r. tkaniny zostały rozkradzione i wywiezione do Rosji, część z nich uległa wówczas uszkodzeniu lub zniszczeniu. w 1921 r. na mocy traktatu Rosja bolszewicka zwróciła arrasy Polsce. Ozdobili Wawel w Krakowie. w 1939 r., po wkroczeniu hitlerowskich Niemiec do Polski, arrasy Żygimantusa Augusta wywieziono do Kanady jako relikt narodowy, a bezcenny zbiór powrócił na Zamek Królewski na Wawelu dopiero w 1961 r. Do dziś zachowało się blisko 140 arrasów, większość z nich zachowała się w Zamku Królewskim na Wawelu.

Fot. Muzeum Pałacu Panów/W Pałacu Panów Wielkiego Księstwa Litewskiego otwarto międzynarodową wystawę „Arras Zygimanta Augusta w Wilnie”.

Wystawa w Muzeum Palais des Seigneurs – do połowy lipca

Wystawa jest ważna dla Wilna także ze względu na inny ważny szczegół historyczny: pierwsze arrasy Zygimanty Augusta zostały zamówione z Zamku Dolnego w Wilnie. Wśród nich znajdują się cykle „Dzieje Pierwszych Ojców” i „Dzieje Noego” oraz tkaniny heraldyczne.

Pracownicy Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu twierdzą, że w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat nie planują wypożyczania tak dużych zbiorów innej instytucji. Wystawa ta jest więc wyjątkowym wyrazem uwagi i przychylności Zamku Królewskiego na Wawelu oraz Państwa Polskiego wobec Litwy, najlepszym prezentem dla obchodzącego 700-lecia Wilna. Jednocześnie jest to jeden z najbardziej złożonych, największych i najdroższych projektów wystawienniczych w historii litewskiego muzealnictwa. W Wilnie, w Muzeum Pałacu Panów, wystawa będzie czynna do 16 lipca.