W Muzeum Palais des Seigneurs otwarto ekskluzywną wystawę „Wiek beztroski”. Dzieciństwo w Wielkim Księstwie Litewskim”, która ukazuje, jak wyglądało i jak zmieniało się życie dzieci od XIV w. druga połowa XIX w. środkowa Jest to pierwsza wystawa o tej tematyce na Litwie, jej wszechstronność wyróżnia się na tle podobnych wystaw organizowane w innych krajach.

Wiele wystaw

Przygotowanie wystawy o takiej sekcji tematycznej jest procesem niezwykle złożonym, wymagającym nie tylko doskonałej znajomości historii i kultury, ale także znajomości zbiorów instytucji pamięci i doświadczenia w doborze eksponatów.

Wystawa obejmuje prawie 300 dzieł z muzeów, archiwów i kolekcji prywatnych w Austrii, Węgrzech, Szwecji, Polsce, Ukrainie i Litwie – łącznie od 28 właścicieli. Przygotowując wystawę, staramy się pokazać, jak inni podchodzą do dzieciństwa: od niewidzialnych maluchów w społeczeństwie po dzieci na portretach rodzinnych, od krytyki społeczeństwa po szacunek dla matek, które są zbyt przywiązane do swoich dzieci, po uznanie osobowość dziecka jako jednostki. Na wystawie ciekawe rzeczy znajdą dzieci i dorośli.

Tematy oczekiwania na dziecko, narodziny, zdrowie i niestety częste wówczas przedwczesne zgony, wychowanie, ubiór, edukacja, rozrywka, udział w życiu publicznym – wszystko, co mieści się w słowie „dzieciństwo”, nie zostało zapomniane i przedstawione w książce wystawa w Muzeum Pałacu Lordów. Portrety, grafiki i rysunki pokazują, jak żyły dzieci w Wielkim Księstwie Litewskim (LDK). Jak i jakie tematy były badane – od instrukcji dla rodziców, instrukcji pisemnych, prac panelowych, podręczników i publikacji okolicznościowych. Czym się bawili, jak się ubierali – od znalezisk archeologicznych, po ocalałe ubrania i akcesoria dziecięce, meble, zabawki i broń.

Różnorodność: wystawa obejmuje blisko 300 obiektów pochodzących z muzeów, archiwów i kolekcji prywatnych w Austrii, Węgrzech, Szwecji, Polsce, Ukrainie i Litwie. /fot. Pan Kamiński

„W szkołach parafialnych uczono czytania, pisania i arytmetyki biednych, którzy do nich uczęszczali, a od dzieci szlacheckich wymagano także jazdy konnej i umiejętności posługiwania się bronią – prezentujemy kusze, miecze, miecze specjalnie zaprojektowane dla dzieci. Zwiedzający będą mogli zobaczyć obejrzyjcie także zachowany hełm dziecięcy przyszłego władcy Litwy i Polski Władysława Wazy, przywieziony ze Szwecji. Zbroja została zamówiona dla następcy tronu z okazji jego dziesiątej rocznicy we Włoszech w 1605 roku” – powiedział kustosz dr Rasa Leonavičiūtė-Gecevičienė.

Niedawno w Muzeum Pałacu Panów wystawiono zbroję dziecięcą wielkiego księcia litewskiego i króla polskiego Zygimanta Augusta. Według kuratora wystawy te zbroje dla dzieci zamawiano raczej jako oznakę luksusu i statusu społecznego – dzieci nie wysyłano na pole bitwy, choć na hełmie pozostały odsłonięte ślady walki.

Wiele odkryć

Wizerunki dzieci władców promieniujących luksusem uzupełniają opowieści o ogromnych wymaganiach i oczekiwaniach stawianych spadkobiercom przez rodziców i społeczeństwo od pierwszych dni ich życia. Według R. Leonavičiūtė-Gecevičienė: „To niewiarygodne, ale kilka wieków temu dzieci z bogatych rodzin uczyły się tego samego, czego my nadal uczymy nasze dzieci dzisiaj: języków obcych, historii, prawa, liczenia, geografii, anatomii, astronomii. Program akademicki nadal się rozwijał: Zygymantas Senasis nie otrzymał jeszcze tak konsekwentnego wykształcenia, jak na przykład jego syn, a tym bardziej potomek żyjących później władców. Powiedzmy, że dzieci innego przywódcy, Jonasa Sobieskisa, miały kosmiczny harmonogram: rodzice nawet zapisywali, o której godzinie trzeba rano wstać, o czym się uczyć, o której iść spać. Najważniejsi byli oczywiście chłopcy, ale dziewczęta też musiały się uczyć. »

Różnorodność: wystawa obejmuje blisko 300 obiektów pochodzących z muzeów, archiwów i kolekcji prywatnych w Austrii, Węgrzech, Szwecji, Polsce, Ukrainie i Litwie. /fot. Pan Kamiński

Większość obiektów, które przetrwały do ​​dziś, odzwierciedla przeżycia dzieci szlachty i władców, ale na wystawie prezentowane są także ocalałe artefakty opowiadające o innym, biednym i trudnym dzieciństwie wyrzutków. Zwiedzający z łatwością rozpoznają przedmioty uniwersalne, niezależnie od epoki, ważne w życiu dzieci: artykuły pielęgnacyjne, meble, zabawki, książki, bez których nie wychowało się żadne pokolenie.

Inna kuratorka wystawy, Rita Lelekauskaitė-Karlienė, twierdzi, że przygotowanie wystawy pozwoliło dwóm historykom kultury dokonać wielu odkryć: „Na przykład rozwój stroju dziecięcego. Patrząc na portrety, nie myślałem tak w XIV-XVII wieku. dzieci ubierano tak samo jak dorośli, tylko kilka razy mniejsze. Ich portrety, czasami zredukowane do portretów dorosłych, wydają się zatem dziwne. Chłopcy, podobnie jak dziewczęta, do czwartego roku życia nosili sukienki, aby ukryć pieluchy. Odzież dziecięcą, która nie krępowała ruchów, zaczęto szyć dopiero w XVIII wieku.

Dzieci były coraz starsze

Kolejną rzeczą, na którą R. Lelekauskaitė-Karlienė proponuje zwrócić uwagę, jest reprezentacja dzieci. Do XVIII wieku artyści postarzali dzieci, jakby próbując przewidzieć cechy przyszłego dorosłego. „Zwiedzający zobaczą portret Zygimanty Augusta, namalowany, gdy miał zaledwie rok. Ale wygląda jak co najmniej czteroletnie dziecko” – śmieje się kurator wystawy.

Tytuł wystawy „Zmartwiony wiek” oddaje dwoistość, jaka panowała w LDK, bo nie każdy miał wiek beztroski i bystry, – ciężar odpowiedzialności spadł na barki wielu już od najmłodszych lat, – nawet tych urodzonych w Nie uniknęły tego rodziny chłopskie czy jeńcze, gdyż gdy tylko dorosły, musiały iść do pracy, nie bardziej niż potomkowie władców Litwy i Polski. Idylliczne portrety rodzin z dziećmi równoważą wystawy poświęcone historii bezdomnych psów w Wilnie.

Według R. Leonavičiūtė-Gecevičienė „ta wystawa w Muzeum Pałacu Lordów będzie wyróżniać się kolorystyką, a nawet historią. Na wystawach dużą wagę przywiązujemy zazwyczaj do tematyki państwowej, historii sztuki, wielkich osobistości, tym razem najważniejsza jest codzienność dzieci. Dlatego mówimy, że dzieciństwo będzie królować w Muzeum Palais des Seigneurs przez trzy miesiące.”

Wystawa składa się z czterech głównych części tematycznych, nauczanych według zasad chronologicznych i tematycznych: pierwsza – „Niech będzie w dobrym zdrowiu: oczekiwanie, poród i kruchość dziecka; drugi – „Ubrania i buty”; trzeci – „Mały wielki świat: radości i troski dnia codziennego”; czwarty – „Rosnący w domenie pana”.

Co? Wystawa „Epoka beztroska. Dzieciństwo w Wielkim Księstwie Litewskim” poświęcona jest fenomenowi dzieciństwa w LDK i w Republice Obojga Narodów.

Lub? W Wilnie, w Muzeum Pałacu Panów.

Gdy? wystawa potrwa do 2023 roku. 15 stycznia