Ta wystawa to nie tylko opowieść o mieszkańcach i geologii miasta, ale także zaproszenie do wspólnej refleksji nad tym, jak mogłaby wyglądać stała ekspozycja Muzeum Wileńskiego, co powinna opowiadać o mieście?

Wystawa zostanie otwarta 21 lipca. i będzie czynna do końca roku, 31 grudnia. Kuratorami wystawy byli krytyk sztuki Rasa Antanavičiūtė, dyrektor Muzeum Wileńskiego, historyk Povilas Andrius Stepavičius, badacz i kurator Muzeum Wileńskiego oraz architekt Povilas Marozas.

Kopiec, skały i miasteczko Wzgórze Zamkowe miliony lat temu

Jedna z dwóch części tej wystawy przedstawia budowę geologiczną miasta. Dziś dla mieszkańców Wilna miasto to przede wszystkim budynki, ulice, parki i podwórka. Niewiele osób prawdopodobnie myśli o tym, co czai się w mieście pod nimi.

Wilno to także rzeki, zbocza, wzniesienia i różne niewidoczne dla nas skały. Jednym z celów organizatorów wystawy jest przybliżenie odwiedzającym wystawę nieco innego miasta i zachęcenie do zastanowienia się, dlaczego Wilno jest takie, jakie jest dzisiaj. Czy byłoby tak samo, gdyby Neris nie meandrowała wzdłuż wzgórza zamku górnego? Co działo się w mieście, zanim osiedlili się tam ludzie? Jakie rzeki płynęły teraz wąskimi kanałami, jak tysiące lat temu?

Jednym z najbardziej nieoczekiwanych elementów wystawy jest 7,5-metrowy fragment kopca Wzgórza Zamkowego. Kopiec to cylindryczna kolumna skalna uzyskana przez wiercenie pionowo w dół w ziemi, która może nam powiedzieć kilka interesujących rzeczy o miejscu, z którego została wywiercona.

„Miasto poznajemy poprzez budynki, ulice i przestrzenie publiczne, ale pod spodem kryją się warstwy geologiczne kształtowane przez tysiąclecia przez różne siły natury. Choć tej części historii miasta nie widać gołym okiem, odbija się ona na każdym kroku, od terenu miasta po materiały budowlane użyte do budowy budynków czy rodzaje roślin, które tu rosną. Na wystawie prezentowane są fragmenty odwiertu z jednego z najbardziej symbolicznych miejsc w mieście, które wizualnie przedstawiają dramat tej powolnej historii geologicznej ”, wyjaśnia jeden z kuratorów wystawy, architekt Povilas Maroz.

Wystawa prezentuje różnorodnych mieszkańców miast: ludzi, chrząszcze, pleśnie i nietoperze

W drugiej sali wystawy zostaną zaprezentowane rośliny, zwierzęta, grzyby i mieszkańcy Wilna – ich populacje, migracje, pojawianie się nowych gatunków i zanikanie starych. Przedstawiono tutaj mieszkańców Wileńszczyzny jeszcze przed lokacją miasta i przybyciem tutejszych mieszkańców. Niektórzy mieszkańcy Wilna będą dla odwiedzających wystawę dość znani – jak łosoś czy karaluch, inni – niewidzialni i nieznani, jak na przykład mamut czy grzyb z wileńskiego kanału ściekowego.

Znaczną część salonu wilnian zajmują tutaj opowieści o XX wieku. żyjący ludzie. Przedstawiono również ogólne trendy rozwojowe populacji ludzkiej, takie jak migracje ludności do iz miasta oraz historie osobiste. Wystawa „vilniaus_kambariai_v.1.1” prezentuje zdjęcia identyfikacyjne osób mieszkających w mieście w czasie I wojny światowej, a także osobiste zdjęcia archiwalne mieszkańców Wilna, wykonane w pracowniach fotograficznych działających na terenie miasta w drugiej połowie wieku.

„W ciągu ostatnich sześciu miesięcy przeprowadziliśmy eksperyment – ​​zaprosiliśmy mieszkańców Wilna do podzielenia się zdjęciami, na których są oni lub członkowie ich rodzin, wykonane w zakładzie fotograficznym w czasach sowieckich. Ponad siedemdziesiąt osób niespodziewanie odpowiedziało na zaproszenie i udostępniło różne zdjęcia Wilna. Nie tylko wileńska pracownia fotograficzna. Obecnie w cyfrowych zbiorach muzeum zgromadziliśmy ponad pięćset takich zdjęć – wyjaśnia Povilas Andrius Stepavičius, jeden z kuratorów wystawy.

Pilotażowa wersja przyszłej wystawy stałej muzeum

Za kilka lat Muzeum Wileńskie przeniesie się z obecnej siedziby przy ulicy Vokiečių do Pałacu Kirdiej, znajdującego się obok Ogrodu Bernardyńskiego (ul. Barboros Radziwiłłów 6). Na drugim piętrze tego pałacu przewidziano miejsce na stałą ekspozycję wiedzy wileńskiej. Będzie się składał z różnych opowieści o mieście, mieszczących się w pięciu salach. Nazwa wystawy „vilniaus_kambariai_v.1.1” wskazuje, że prezentowane tam dwie sale to dopiero pierwsza pilotażowa wersja tej wystawy.

Dwie pierwsze sale Wilna są zarówno wezwaniem, jak i zaproszeniem do wspólnej refleksji nad tym, jak mogłaby lub powinna wyglądać stała ekspozycja wiedzy o Wilnie, odpowiadając na istotne pytania o miasto – co czyni je wyjątkowym i dlaczego takim jest.

„Przez najbliższe pół roku podczas wystawy będziemy rozmawiać nie tylko o mieszkańcach i otaczającym nas środowisku, ale także o innych tematach, które mogłyby zostać zaprezentowane w pozostałych trzech halach miasta. Porozmawiamy o nich ze specjalistami, i zaprosimy zwiedzających muzeum do pozostawienia swoich propozycji, czym wypełnić sale Wilna. To świetna okazja, aby uczestniczyć w tworzeniu Muzeum Wileńskiego” – mówi Rasa Antanavičiūtė, dyrektor Muzeum Wileńskiego i kuratorka wystawy.

Wystawie „vilniaus_kambariai_v.1.1” towarzyszyć będzie program rozrywkowy. Odbędą się wykłady, dyskusje, wycieczki i sesje edukacyjne prowadzone przez kuratorów i doradców wystawy. Pierwsze wydarzenie towarzyszące wystawie odbędzie się 26 lipca. – warsztaty, podczas których będzie można zapoznać się z różnorodnością owadów zapylających żyjących na Wileńszczyźnie.