Akademia (rejon kiejdanski). Rolnictwo szybko się rozwija i modernizuje, więc w przyszłości znowu będzie inaczej. Naukowcy, przedstawiciele rolników i organizacje świadczące usługi doradcze są przekonani, że rola innowacji i technologii będzie tylko rosła.

O tym dyskutowano na międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez Litewską Służbę Doradztwa Rolniczego „Doświadczenia we wdrażaniu systemów wiedzy i innowacji rolniczych, wyzwania i możliwości doradztwa rolniczego”.

Rolnictwo bez innowacji jest nie do pomyślenia

Jak stwierdził uczestniczący w dyskusji Kaunas r. Przewodniczący Związku Rolników Mindaugas Maciulevičius mówi, że zmiany klimatu powodują susze, powodzie i inne klęski żywiołowe, przez co rolnicy tracą dużo pieniędzy, zmuszając ich do nadążania za technologią.

„Jeśli rolnicy nie będą innowacyjni, nie będą konkurencyjni w przyszłości. Myślę, że w ciągu najbliższych pięciu lat zobaczymy o wiele więcej inteligentnych rozwiązań, które rolnicy będą zmuszeni stosować, aby zarabiać pieniądze i nie tracić żadnych ,” powiedział.

W dyskusji pomagali mu inni uczestnicy dyskusji – wiceminister rolnictwa Vytautas Abukauskas, dyrektor LŽŪKT Saulius Cironka, kanclerz Akademii Rolniczej VMU Astrida Miceikienė. Według nich cyfryzacja niewątpliwie zmieni rolnictwo, a to nowe technologie i nauka pomogą nie tylko opłacalnie gospodarować, ale i przetrwać.

Kolejnym ważnym problemem jest zaopatrzenie w żywność. Według A. Miceikienė jest to szczególnie istotne w krajach azjatyckich i afrykańskich.

„To jest jedna z kluczowych kwestii. Jak ludzie nie będą mieli jedzenia, to będą problemy nie tylko w Afryce czy Azji, ale też przyjadą do Europy” – zaznaczył profesor.

Zdaniem Aleksandra Bomberskiego, kierownika Działu Innowacji Rolniczych w Polskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, wojna na Ukrainie zdecydowanie skłania do refleksji nad bezpieczeństwem żywnościowym.

„Przygotowywaliśmy się na zielony kurs, bioróżnorodność, mniejsze zużycie pestycydów i nawozów, większy dobrostan zwierząt, ale nagle na Ukrainie zaczęła się wojna. (…) Więc najpierw trzeba pomyśleć o przyszłości, bo ceny żywności rosną .

Z perspektywy UE powinniśmy dążyć do produkcji żywności lepszej jakości, a nie większej. Jednak w tych okolicznościach nie możemy już tego robić. Musimy się dostosować i zminimalizować skutki wojny i inflacji” – A. Bomberski nazwał problem, z którym trzeba będzie się zmierzyć w najbliższych latach.

Według Leh Verka, szefa działu doradczego Estońskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w miarę jak społeczeństwo coraz bardziej domaga się żywności najlepszej zarówno pod względem ceny, jak i jakości, nieuchronnie pojawią się dodatkowe obawy podczas planowania żywności, sprawdzając, jak je wdrożyć.

„Korzystanie z innowacji i mniejsze wykorzystanie natury będzie wymagało produkcji większej ilości żywności, a jednocześnie konieczne będzie podniesienie jakości produktów. To bardzo trudne, złożone zadanie i nie ma łatwych rozwiązań, my tak my będzie musiał bardzo ciężko walczyć w nadchodzących latach”, powiedział L. Verk na temat możliwego scenariusza na przyszłość.

Jaki jest wizerunek współczesnego rolnika?

Rolnicy są teraz znacznie mądrzejsi i bardziej innowacyjni, ewoluując, aby pracować tak wydajnie, jak to możliwe pod względem społecznym, ekonomicznym i środowiskowym.

Zdaniem pana Maciulevičiusa bardzo zmieniła się mentalność rolników, modernizują się gospodarstwa, szczególnie dużo innowacji wprowadzają ludzie młodzi, dzięki czemu teraz rolnicy potrafią stworzyć dobrą strukturę rolniczą nawet na nieurodzajnych gruntach.

Dyrektor LŽŪKT S. Cironka mówił o tym, że rolnicy nie stoją w miejscu i postępy są zgodne z planem. Gospodarstwa, które istniały 15 czy 20 lat temu, teraz są zupełnie inne – powiedział.

„Piętnaście lat temu układ kierowniczy wydawał się wielkim osiągnięciem rolników, ale teraz jest to maszyna głównego nurtu” – powiedział S. Cironka.

Jacy rolnicy w sąsiednich krajach? Zdaniem A. Bomberskiego polscy rolnicy są dobrze uzbrojeni w wiedzę i technologię oraz śmiało korzystają z nowych programów i inteligentnych rozwiązań.

A tutaj w Estonii niestety głos rolników traci na wartości. Według L. Verka społeczność rolnicza jest dość marginalna i determinuje to głównie polityka kraju.

„Chociaż społeczność rolnicza obejmuje wszystkich i jest w pewnym sensie ważna, zajmuje niewielką część społeczeństwa w Estonii, więc rolnikom coraz trudniej jest dzielić się swoimi przemyśleniami” – powiedział estoński gość.

Rola konsultantów w przyszłości

Mimo rosnącej penetracji innowacji i sztucznej inteligencji w rolnictwie, rola konsultantów zawsze pozostanie ważna, dlatego ważne jest, aby pokazać, że żadna technologia ich nie zastąpi.

„Praktyka zawsze pozostanie najważniejsza, wyjazdy edukacyjne zawsze będą najskuteczniejsze, nie można z tym porównywać systemów online” – podkreśla A. Bomberski.

Inną ważną rolą konsultantów jest udzielanie niezależnych i efektywnych kosztowo porad.

„Każda innowacja powinna być ekonomicznie użyteczna. Dlatego konsultanci powinni pomóc rolnikom zrozumieć, co jest ekonomicznie użyteczne, zrównoważone ekologicznie i społecznie odpowiednie” – powiedziała A. Miceikienė.

Zdaniem V. Leho konsultanci będą potrzebni, ale konieczne będzie doskonalenie umiejętności i monitorowanie innowacji.

„Młodsze pokolenie już wchodzi w rolnictwo, to, czego będą pytać i oczekiwać od konsultantów, będzie inne niż to, czym jest dzisiaj” – podsumował szef służby doradczej Estońskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Autor: Eulalija Jonuskienė