W roku pokojowego pokoju, kiedy nie ma zagrożenia dla dziedzictwa kulturowego, taka kolekcja nie opuściłaby Lwowa, bo sale muzeum pozostałyby w połowie puste. W warunkach moskiewskiej agresji organizacja takiej wystawy na Litwie jest zarówno próbą ochrony wspólnego dziedzictwa Europy przed potencjalnymi zagrożeniami atakami rakietowymi, jak i wyjątkowym darem Lwowa dla świętującego urodziny Wilna.

Reminiscencja zbiorów na Litwie

W rezydencjach Zachodniej Ukrainy zachowało się wiele kolekcji sztuki dawnej Europy, ponieważ ziemie te po podziale PRL weszły w skład Cesarstwa Austriackiego i uzyskały autonomię kulturalną i polityczną. W tym czasie Litwa znajdowała się w szponach represji carskiej Rosji, dziedzictwo zgromadzone na naszych ziemiach było zubożone i rabowane, a rodziny szlacheckie zmuszone do ucieczki przed carskim reżimem szukały okazji do pewniejszego zabezpieczenia swojego majątku. Dlatego ta wystawa pozwala nam przypomnieć sobie utracone kolekcje historyczne Litwy, w których znajdowały się również prace wielu prezentowanych na wystawie artystów lub ich szkół.

XV-XX-wieczne obrazy znanych autorów z Włoch, Niemiec, Flandrii, Hiszpanii, Austrii, Polski i innych krajów z początków XX wieku. Chodzi też o to, aby w Wilnie można było zobaczyć dzieła tych samych mistrzów lub ich szkół, które znajdowały się w zbiorach litewskich władców i szlachty.

Sasosferatas (1609-1685). Madonna z Dzieciątkiem i św. Jan Chrzciciel. / Zdjęcie organizatorów.

Tak więc wiele prezentowanych arcydzieł ma kontekst litewski, choć same w sobie są niezwykle cennymi dziełami gotyku, renesansu, manieryzmu, baroku, klasycyzmu, romantyzmu i modernizmu, które mogłyby ozdobić każde muzeum na świecie.

Na wystawie prezentowane są np. prace Martina Schongauera i Luca Cranacha (starszego) – twórczość tych mistrzów wywarła wpływ na artystów, którzy pracowali dla litewskich władców i szlachty. Rysunki pana Schongauera były pierwowzorem modlitewnych ilustracji Alberta Goštauta. Gobeliny Wielkiego Księcia Litewskiego i Króla Polski Zygmunta Augusta (1544/1548-1572) zostały utkane z karykatur powstałych w środowisku Pietera Coeckesa van Aelsta, zamówionych w czasie pobytu władcy w Wilnie.

W zbiorach litewskich i polskich władców i szlachciców znajdują się dzieła Leonarda da Vinci, Tiziano Vecellego, Petera Paula Rubensa, Jana Brueghela (starszego), Sassoferrato, Caravaggia, José de Ribera, innych dzieł włoskiego renesansu i wczesnego baroku, a także flamandzkiego, niemieckiego i hiszpańskich artystów. . Ze źródeł historycznych wiadomo, że monety te, będące częścią kolekcji władców z dynastii Jagiełły i Wazów, często zdobiły sztukę pałaców władców, gdy władcy rezydowali w stolicy Litwy. Wiele dzieł tych, a także innych artystów późniejszego okresu (np. Luca Giordano) znajdowało się w zbiorach sztuki litewskiej szlachty (książąt Čartoriskich, Radziwiłłów, Sanguški, Sapiehów, hrabiów Tiškevičiai, Tyzenhauzi, Pšezdzeckich itp.).

Prezentowany na wystawie Carl Dolcis malował portret patrona Litwy Kazimierza, Johann Baptistas von Lampis (starszy) tworzył portrety władców i szlachty litewskiej, Jan Matejko i Wojciech Horacy Kossak uwieczniali ważne wydarzenia z historii Litwy.

Najcenniejsze prace

Wystawa ta prezentuje najważniejsze i niewątpliwie najcenniejsze eksponaty sztuki nawet z Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnego we Lwowie, która liczy osiemnaście oddziałów-muzeów.

Wśród 33 prezentowanych XV-XX wiek. można zobaczyć dzieła sztuki: Sebastiana Ricciego „Hagar na pustyni”, J. Matejki „Portret dzieci artysty”, obraz Henryka Siemiradzkiego „Chrystus i Samarytanka”, prace z pracowni L. da Vinci, PP Rubens, J. Breughel (najstarszy).

Wiele z prezentowanych arcydzieł ma kontekst litewski, choć same w sobie są niezwykle cennymi dziełami, które mogłyby ozdobić każde muzeum na świecie.

Świadczy to o zachodnich uprzedzeniach kulturowych regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Wystawie towarzyszy bogaty program kulturalno-edukacyjny – zwiedzający będą mogli dowiedzieć się więcej o regionie Lwowa i Zachodniej Ukrainy, jego tradycjach malarskich, ochronie sztuki na terenach dotkniętych wojną oraz innych zbiorach Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego we Lwowie. .

W czasie wojny sprowadzenie dzieł sztuki z Ukrainy, która była codziennie pod ostrzałem rakiet dalekiego zasięgu, było nie lada wyzwaniem. Koszt ewakuacji zbiorów muzeum z ogarniętego wojną kraju sfinansował Instytut Goethego oraz Fundusz Stabilizacji Kultury i Edukacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec do 2022 roku.

Kuratorami wystawy są Vydas Dolinskas, Taras Vozniaks, Igor Khomynas, Marijus Uzorka, Daiva Mirulevičiūtė, Ignas Račickas.

Projekt narodowy

Początki Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego we Lwowie sięgają XIX wieku. druga połowa, kiedy miejscowa inteligencja zaczęła dyskutować o potrzebie miejskiej galerii fotograficznej. Realizacja pomysłu wymagała jednak czasu. XX wiek Na początku roku dobroczyńcy zaczęli przekazywać do galerii dzieła sztuki, przekazując pieniądze na zakup obrazów autorów współczesnych i starożytnych.

w 1907 r. zakupiono dużą kolekcję malarstwa zachodnioeuropejskiego biznesmena Iwana Jakowicza, która stała się podstawą Lwowskiej Miejskiej Galerii Obrazów. 14 lutego tego roku. uznawany jest za rocznicę powstania galerii.

Przez pewien czas galeria nie posiadała własnej siedziby, a jej eksponaty i ekspozycje mieściły się w innych lwowskich muzeach, w ratuszu. Ostatecznie w 1914 roku zakupiono pałac naukowca, pisarza i kolekcjonera Władysława Łozińskiego na potrzeby galerii z jego zbiorami sztuki.

Pierwsza wojna światowa i walki o niepodległość Ukrainy i Polski były latami burzliwymi, ale gmach i zbiory Lwowskiej Miejskiej Galerii Obrazów były chronione. w 1919 r. zbiory galerii uzupełniono darem Bolesława Orzechowicza.

W 1939 roku, wraz z wybuchem II wojny światowej, lwowska galeria przejęła przechowywanie zbiorów z wielu kolekcji prywatnych lub innych instytucji zlikwidowanych przez Sowietów, a następnie przez hitlerowców. Były wśród nich kolekcje hrabiów Dzieduszyckich, hrabiów Gołuchowskich, książąt Lubomirskich Bowarowskich, a także zbiory Seminarium Duchownego, Muzeum Diecezjalnego, Muzeum Narodowego Króla Jana III, Narodowej Fundacji Osolińskich, obrazy zamków i zachodnioukraińskich pałaców oraz inne dzieła sztuki. wartości. w 1940 r. galeria liczyła już 6 tys. wystawy. Niestety w czasie wojny część cennych dzieł zaginęła.

Po wojnie zbiory Lwowskiej Miejskiej Galerii Obrazów zostały w większości uzupełnione kosztownościami zebranymi podczas wypraw, które bohatersko ocalił ówczesny dyrektor B. Woźnycki oraz wielu innych pracowników Galerii Kościołów Opuszczonych i Zamkniętych, Zrujnowanych Kościołów i Pałaców Lwowa. i całej Zachodniej Ukrainy. Po kilkudziesięciu latach galeria przechowuje już ponad 12 tys. wystawy.

Antoniego van Dycka. Portret Francisa van der Ei (po lewej). Jan Brueghel (najstarszy). Martwa natura z kwiatami (po prawej). / Zdjęcie organizatorów.

Krewni

Dziś Narodowa Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego we Lwowie jest jednym z największych i najbogatszych muzeów na Ukrainie, przechowującym i eksponującym bezcenne dziedzictwo artystyczne całej Europy i Ukrainy. Galeria posiada aż 21 jednostek wystawienniczych. W zestawach jest ponad 64 tys. cenne eksponaty od starożytności do współczesności. Jest to prawdopodobnie najsłynniejsze ukraińskie muzeum na świecie. W galerii przechowywane są cenne stare obrazy z Europy Zachodniej i Środkowej, rzeźby z okresu baroku, od XVI do XIX wieku. Kolekcje ATR portretów postaci historycznych i ich potomków, obrazów, ikon, mebli i innych dzieł sztuki użytkowej artystów polskich i austriackich.

Wiele wartości zapisanych w galerii jest ważnych także z litewskiego punktu widzenia. Dlatego rzadka międzynarodowa wystawa tematyczna w Muzeum Pałacu Lordów w Wilnie nie może obejść się bez eksponatów wypożyczonych z Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego we Lwowie. w 2012 r. w Wilnie zorganizowano ogromną wystawę portretów postaci historycznych związanych z Litwą, której podstawą były prace galerii, a w 2022 r. zwiedzający Muzeum Pałacowe mogli podziwiać dzieła geniusza rzeźby barokowej Johanna Georga Pinsela i jego świta. „Madonna” JG Pinzela uosabiała cierpienie Ukrainy.

Wyjście ze strefy działań wojennych

w 2022 roku po rozpoczęciu agresji moskiewskiej walory Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego we Lwowie zostały usunięte z wystaw i umieszczone w specjalnych magazynach, w których znajdowały się najważniejsze zbiory innych muzeów wschodniej i centralnej Ukrainy .

Niektóre jednostki galeryjne w okolicach Lwowa ucierpiały od barbarzyńskich bombardowań, a kosztowności przechowywane w podziemiach są niszczone przez częste i długie przerwy w dostawie prądu. Ponieważ nadal nie było prądu, obrazy były pakowane i przygotowywane do wyjazdu na Litwę.

Marijus Uzorka, szef Wydziału Wystaw i Wydawnictw Izby Lordów, opisał podróż obrazów na Litwę jako wyjątkową: trzeba było znaleźć przewoźnika i firmę ubezpieczeniową, która ubezpieczyłaby dzieła.

„Wszystko zostało odnalezione i zorganizowane. Wielu partnerów, przyjaciół, kumpli pomogło, aby podróż przebiegła jak najsprawniej. Na samej Ukrainie była też uzbrojona eskorta… To tajemnica, ale przestrzegaliśmy procedur bezpieczeństwa. Pomógł nieoczekiwany szczegół – podczas pakowania prac we Lwowie odbyło się spotkanie prezydentów Litwy, Polski i Ukrainy. Można powiedzieć, że przynajmniej w tym czasie niebo nad Lwowem i jego okolicami było zamknięte! Nie wiedzieliśmy o tym, ale tego dnia odbyło się spotkanie, które zapewniło dodatkowe zabezpieczenie”, lithuania.postsen.com, cytując pana Uzorka.

Co? Wystawa „Lwów wita Wilno”. Arcydzieła malarstwa europejskiego z Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnego we Lwowie”.

Lub? W Muzeum Narodowym Pałacu Lordów.

Gdy? Ważny do 28 maja.