Prezydent Gitan Nauseda wyjeżdża we wtorek na szczyt NATO w Madrycie, gdzie przywódcy Sojuszu mają potwierdzić swoje zobowiązanie do przekształcenia międzynarodowego batalionu obecnie rozmieszczonego w tym kraju w brygadę.

„Jest jasne, że Rosja stanowi długoterminowe zagrożenie militarne dla Sojuszu, więc istnieje potrzeba wzmocnienia elementów obrony lądowej, morskiej i powietrznej w regionie bałtyckim i na całej wschodniej flance NATO. Tylko w ten sposób możemy zapobiec dalszemu agresja ze strony Kremla” – powiedział szef państwa przed opuszczeniem prezydentury.

Sąsiednia Łotwa i Estonia mają podobne cele, gdy się spotykają.

Litwa i inne kraje bałtyckie i środkowoeuropejskie również starają się o zidentyfikowanie Rosji jako zagrożenia w nowej, niezmienionej od 12 lat koncepcji strategicznej NATO.

Przed szczytem sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg powiedział, że Sojusz wzmocni siły rozmieszczone w skrzydle wschodnim w jednostki wielkości brygady.

Bataliony Sojuszu Międzynarodowego zostały rozmieszczone na Litwie, podobnie jak w innych krajach bałtyckich, w Polsce w 2017 roku w odpowiedzi na rosnące zagrożenie ze strony Kremla po aneksji Krymu. Obecnie kraje bałtyckie poszukują większych sił ze względu na zagrożenie ze strony Rosji, która atakuje sąsiednią Ukrainę.

Ministrowie obrony NATO dyskutowali na ten temat w Brukseli w połowie czerwca. Litewski minister obrony narodowej Arvydas Anušauskas powiedział wówczas, że Sojusz zgodził się na rozwój sojuszniczej jednostki wielkości brygady dla Litwy, ale ostateczne sformułowanie będzie jasne w Madrycie.

Według ministra część brygady pod dowództwem Berlina powinna być rozmieszczona na Litwie, a część w Niemczech. Celem Wilna jest posiadanie pełnej brygady na Litwie, ale wymaga to również infrastruktury państwa-gospodarza.

Według litewskich urzędników obecny plan obecności większości z nich w Niemczech to pozycja wyjściowa.

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz, który odwiedził Wilno na początku czerwca, obiecał wzmocnienie rozmieszczonego na Litwie międzynarodowego batalionu NATO w jednostkę wielkości brygady, co potwierdził w oświadczeniu podpisanym z przywódcą kraju G. Nausėdą.

Niektórzy litewscy politycy twierdzą, że Wilno powinno zawetować Koncepcję Strategiczną, jeśli nie odpowiada ona interesom kraju. Jednak A. Anušauskas zwraca uwagę, że „weto nigdy nie rozwiązuje wszystkich problemów”.

Na szczycie NATO omówiona zostanie również możliwość przystąpienia Finlandii i Szwecji do Sojuszu. W maju kraje skandynawskie wspólnie wystąpiły o członkostwo w NATO, decydując się na porzucenie swojej wieloletniej polityki niezaangażowania po inwazji Rosji na Ukrainę.

Przyjęcie każdego nowego członka NATO musi być jednogłośnie zatwierdzone przez 30 sojuszników, ale Turcja nadal blokuje akcesję Szwecji i Finlandii.

Turcja od dawna oskarża te kraje nordyckie, zwłaszcza Szwecję, o ukrywanie kurdyjskich aktywistów z zakazanej Partii Pracujących Kurdystanu (PKK). Co więcej, tureccy urzędnicy już wcześniej twierdzili, że Ankara nie postrzega szczytu NATO w Madrycie jako ostatecznego terminu rozwiązania kwestii sprzeciwu wobec przystąpienia Finlandii i Szwecji do Sojuszu.